چه زمانی در بارداری باید فوراً سونوگرافی انجام دهیم؟

علائم هشداردهنده‌ ای که نیاز به سونوگرافی فوری در بارداری دارند
تیم تولید محتوا ایران نوبت
1404/07/19

علائم هشداردهنده‌ در بارداری

علائم هشداردهنده‌ در بارداری
علائم هشدار به مجموعه‌ای از نشانه‌ها گفته می‌شود که بروز آن‌ها می‌تواند بیانگر وجود یک مشکل جدی در سلامت مادر یا جنین باشد. این علائم معمولاً ناگهانی، غیرعادی و متفاوت از حالت‌های معمول بارداری هستند. شناسایی به‌موقع این نشانه‌ها می‌تواند از بروز عوارض خطرناک مانند خونریزی شدید، پره‌اکلامپسی (فشارخون بارداری )، عفونت یا کاهش اکسیژن ‌رسانی به جنین جلوگیری کند.

درد شکمی شدید یا یک‌طرفه (احتمال حاملگی خارج‌رحمی)

درد ناگهانی شدید یا یک‌طرفه در بارداری خصوصاً در سه‌ماهه اول یکی از علائم کلاسیک حاملگی خارج رحمی است. اگر درد با سرگیجه، خونریزی یا ناپایداری هم همراه باشد ضرورت سونوگرافی فوری مطرح است.
سونوگرافی ترانس‌واژینال می‌تواند محل قرارگیری جنین (در داخل یا خارج رحم) را نشان دهد و در تشخیص حاملگی خارج رحمی کمک کند. اگر جنین داخل رحم دیده نشده و میزان هورمون بارداری (β-hCG) بالا باشد باید احتمال حاملگی خارج رحمی را جدی گرفت.

خونریزی یا لکه‌بینی

خونریزی در هر مرحله از بارداری نگران‌کننده است و به هیچ وجه نباید نادیده گرفته شود.
در سه‌ماهه اول بارداری خونریزی می‌تواند نشانه‌هایی از سقط جنین، بارداری خارج‌رحم یا مشکلات مربوط به لانه‌گزینی باشد.
در سه‌ماهه دوم و سوم نیز ممکن است علت خونریزی مشکلات جفتی مانند جفت سرراهی یا جدا شدن زودرس جفت باشد که هر دو شرایطی خطرناک محسوب می‌شوند و می‌توانند سلامت مادر و جنین را تهدید کنند.
گاهی خونریزی همراه با درد یا انقباض‌های رحمی است که احتمال زایمان زودرس را مطرح می‌کند.
در چنین مواقعی سونوگرافی دقیق رحم، جفت و وضعیت جریان خون در بند ناف انجام می‌شود تا علت خونریزی مشخص گردد و اقدامات درمانی لازم به‌موقع آغاز شود.

کاهش یا قطع حرکات جنین

احساس حرکت جنین یکی از مطمئن‌ترین نشانه‌های سلامت اوست. معمولاً مادر از هفته‌های میانی بارداری حرکات را حس می‌کند و با گذشت زمان الگوی مشخصی از فعالیت جنین در ذهنش شکل می‌گیرد.
اگر مادر ناگهان متوجه کاهش محسوس یا توقف حرکات جنین شد این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده‌ی کاهش اکسیژن رسانی یا استرس جنینی باشد و نیاز به بررسی فوری دارد.
در چنین شرایطی پزشک معمولاً درخواست سونوگرافی فوری می‌دهد تا وضعیت ضربان قلب، حرکات جنین، جریان خون در بند ناف و عملکرد جفت بررسی شود.
در صورت نیاز آزمایش NST یا بیوفیزیکال پروفایل (BPP) نیز انجام می‌شود تا اطمینان حاصل شود جنین در شرایط ایمن قرار دارد.
تأخیر در مراجعه می‌تواند خطرناک باشد بنابراین هر تغییر غیرمعمول در حرکات جنین باید جدی گرفته شود.

خروج مایع از واژن

ترشح ناگهانی مایع بی‌رنگ و شفاف از واژن به‌ویژه اگر بدون کنترل باشد می‌تواند نشانه‌ای از پارگی زودرس کیسه آب (PROM) باشد. در چنین شرایطی احتمال بروز عفونت داخل رحمی یا زایمان زودرس افزایش می‌یابد و نیاز به ارزیابی فوری دارد.
پزشک با انجام سونوگرافی اورژانسی می‌تواند میزان مایع آمنیوتیک، وضعیت جنین و سلامت جفت را بررسی کند و در صورت تأیید پارگی کیسه آب معمولاً مادر تحت مراقبت ویژه قرار می‌گیرد تا از بروز عفونت یا زایمان زودرس پیشگیری شود.
بی‌توجهی به این علامت ممکن است سلامت مادر و جنین را به خطر بیندازد بنابراین مشاهده هرگونه نشت مایع باید بلافاصله به پزشک اطلاع داده شود.

در صورت مشاهده این علائم لازم است بررسی‌های لازم توسط پزشک متخصص انجام شود. انجام سونوگرافی توسط دکتر آلاله رجب‌زاده بهترین سونوگرافی خانم در لاهیجان می‌تواند نقش مهمی در تشخیص به‌موقع و جلوگیری از عوارض جدی بارداری داشته باشد.
علائم هشداردهنده‌ در بارداری

تب و علائم عفونت در دوران بارداری

تب بالای ۳۸ درجه سانتی‌گراد همراه با لرز، درد در ناحیه شکم یا حساسیت پهلو می‌تواند نشانه‌ای از عفونت داخل رحمی، آمنیونیت یا التهاب رحم باشد. این وضعیت‌ها از اورژانس‌های مهم بارداری محسوب می‌شوند و نیاز به بررسی فوری دارند.
در چنین شرایطی علاوه بر انجام آزمایش خون و ادرار برای تشخیص منبع عفونت سونوگرافی فوری نیز نقش مهمی دارد.
در صورت تأیید عفونت شدید معمولاً درمان‌های سریع شامل آنتی‌بیوتیک، بستری و پایش مداوم وضعیت جنین آغاز می‌شود تا از گسترش عفونت و بروز عوارض جدی جلوگیری شود.

فشار خون بالا یا تورم غیرطبیعی

افزایش فشار خون همراه با ورم دست‌ها، پاها، صورت یا بروز سردردهای شدید، تاری دید، درد در قسمت فوقانی شکم یا تهوع مداوم می‌تواند نشانه‌ای از پره‌اکلامپسی (فشار خون دوران بارداری) باشد؛ یکی از خطرناک‌ترین عوارض بارداری که در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به تشنج (اکلامپسی) یا آسیب به کبد و کلیه شود. در چنین شرایطی انجام سونوگرافی فوری ضروری است.
این بررسی‌ها به پزشک کمک می‌کند تا مشخص کند آیا جنین دچار تاخیر رشد داخل رحمی (IUGR) شده یا خیر. همچنین با بررسی میزان مایع آمنیوتیک و جریان خون جفت، تصمیم‌گیری درباره ادامه بارداری یا لزوم زایمان زودهنگام انجام می‌شود.

نتایج غیرطبیعی آزمایش‌ها یا معاینات قبلی

اگر پزشک در آزمایش‌ها یا سونوگرافی‌های قبلی به مورد مشکوکی برخورد کند (مثل رشد غیرطبیعی جنین، اختلال در جفت یا نشانه‌های استرس جنینی) معمولاً انجام سونوگرافی تکمیلی فوری توصیه می‌شود تا وضعیت جنین، جفت و مایع آمنیوتیک دقیقاً بررسی شود و اقدامات درمانی لازم در صورت نیاز انجام گردد.

رشد کم شکم نسبت به سن بارداری

اگر شکم مادر با پیشرفت بارداری بزرگ نمی‌شود یا کوچک‌تر از حد انتظار است ممکن است جنین به اندازه کافی رشد نکرده باشد یا دچار مشکلاتی در رشد داخل رحمی باشد. در چنین حالتی سونوگرافی دقیق می‌تواند اندازه، وزن و رشد اندام‌های جنین، وضعیت جفت، میزان مایع آمنیوتیک و جریان خون بند ناف را مشخص کند تا پزشک بتواند علت کاهش رشد را شناسایی کرده و در صورت نیاز اقدامات درمانی یا پایش‌های بیشتری را انجام دهد.

انقباض‌های دردناک در سه‌ماهه سوم

انقباض‌های مکرر، دردناک و منظم پیش از هفته ۳۷ بارداری می‌تواند نشانه زایمان زودرس باشد؛ یعنی زمانی که بدن قبل از موعد برای تولد آماده می‌شود و خطر بروز مشکلات برای جنین و مادر وجود دارد.
سونوگرافی در این موارد به پزشک کمک می‌کند طول دهانه رحم، موقعیت و سلامت جنین را دقیقاً بررسی کند تا اقدامات پیشگیرانه مانند استراحت، داروهای مهار انقباض یا مراقبت‌های ویژه انجام شود.

در سونوگرافی اورژانسی چه چیزهایی ارزیابی می‌شود؟

در سونوگرافی اورژانسی چه چیزهایی ارزیابی می‌شود؟
وجود و ضربان قلب جنین: بررسی تپش قلب جنین از مهم‌ترین شاخص‌های سلامت است و در صورت عدم مشاهده باید ارزیابی دقیق‌تری انجام شود.
وضعیت مایع آمنیوتیک (شاخص AFI): مقدار مایع اطراف جنین، میزان تغذیه و اکسیژن‌ رسانی را منعکس می‌کند. کاهش یا افزایش غیرطبیعی آن می‌تواند نشانه‌ی مشکلات جفت یا نشت مایع باشد.
موقعیت و سلامت جفت: محل قرارگیری جفت (قدامی، خلفی، سرراهی) و وجود جداشدگی یا ناهنجاری‌های ساختاری بررسی می‌شود.
رگ‌ها و جریان خون جنینی: با استفاده از داپلر رنگی جریان خون در شریان‌های مهم مانند شریان رحمی (رگ‌های تغذیه‌کننده رحم)، شریان مغزی میانی (رگ اصلی مغز جنین) و ورید پورتال (رگ اصلی کبد جنین) بررسی می‌شود تا هرگونه اختلال در خونرسانی به جنین شناسایی گردد.
وجود خون آزاد در حفره شکم: در مواردی مانند ضربه، سقط یا پارگی رحم سونوگرافی می‌تواند وجود خون آزاد یا هماتوم را تشخیص دهد.
اندازه و رشد جنین: اندازه‌گیری‌های مختلف مانند قطر دو جداره سر (BPD)، طول استخوان ران (FL) و دور شکم (AC) برای تعیین سن بارداری و تشخیص تاخیر رشد جنین (IUGR) انجام می‌شود.
وضعیت دهانه رحم: در صورت وجود علائم زایمان زودرس طول و باز بودن دهانه رحم بررسی می‌شود تا خطر زایمان زودرس ارزیابی گردد.
ضخامت و سلامت پرده‌های جنینی (ممبران‌ها): اگر پرده‌ها ضخیم‌تر شوند یا ظاهرشان تغییر کند، ممکن است نشان‌دهنده التهاب یا عفونت باشد و نیاز به بررسی فوری دارد.
بررسی موقعیت جنین: تشخیص وضعیت قرارگیری جنین (سفالیک، بریچ یا عرضی) برای ارزیابی خطرات زایمان اهمیت دارد.
بررسی حرکات جنین و تون عضلانی: در موارد کاهش حرکات ارزیابی فعالیت فیزیکی و پاسخ‌های جنین بسیار اهمیت دارد.

دقت در انجام این بررسی‌ها ضامن سلامت مادر و جنین در طول بارداری است. برای اطمینان از انجام این ارزیابی‌ها با دقت و حساسیت بالا مراجعه به کلینیک رادیولوژی و سونوگرافی دکتر آلاله رجب‌زاده بهترین مرکز سونوگرافی بارداری در لاهیجان انتخابی مطمئن و قابل اعتماد است.

نکات عملی و توصیه‌ها برای مادران

نکات عملی و توصیه‌ها برای مادران
نشانه‌های غیرمعمول را جدی بگیرید: هر تغییری که با حالت‌های معمول بارداری متفاوت است می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل باشد. در این موارد بدون تأخیر به پزشک یا بیمارستان مراجعه کنید.
حرکات جنین را پیگیری و یادداشت کنید: از هفته‌های میانی بارداری به بعد حرکات جنین باید منظم و قابل‌تشخیص باشد. اگر حرکت‌ها کمتر شد یا قطع شد فوراً به پزشک اطلاع دهید.
خونریزی را نادیده نگیرید: حتی اگر مقدار آن کم یا به شکل لکه‌بینی باشد باید علت آن بررسی شود. خونریزی در هر مرحله از بارداری ممکن است علامت هشدار باشد.
همیشه با پزشک خود در ارتباط باشید: شماره تماس پزشک، بیمارستان محل زایمان و اورژانس را در دسترس داشته باشید تا در مواقع اضطراری سریع اقدام کنید.
اطلاع‌ رسانی به نزدیکان: بهتر است همسر یا یکی از اعضای خانواده از وضعیت بارداری و علائم هشدار مطلع باشد تا در صورت نیاز بتواند به شما کمک کند.
آزمایش‌ها و سونوگرافی‌های دوره‌ای را به موقع انجام دهید: کنترل منظم فشار خون، قند خون، پروتئین ادرار و بررسی‌های جفت و جنین، نقش مهمی در پیشگیری از عوارض دارد.
تغذیه مناسب و مصرف مکمل‌ها: رژیم غذایی متعادل با مصرف کافی آهن، اسیدفولیک، کلسیم و مایعات برای سلامت مادر و جنین ضروری است.
استراحت کافی و مدیریت استرس: خواب کافی، دوری از تنش‌های روحی و انجام فعالیت‌های آرامش‌بخش مانند تنفس عمیق یا پیاده‌روی سبک به بهبود وضعیت بارداری کمک می‌کند.
اجتناب از مصرف دارو بدون تجویز پزشک: برخی داروها حتی اگر بی‌ضرر به‌نظر برسند ممکن است برای جنین خطرناک باشند. همیشه قبل از مصرف هر دارویی با پزشک مشورت کنید.
تحت نظر متخصص زنان و زایمان باشید: پیگیری منظم و رعایت بهداشت دوران بارداری برای داشتن بارداری ایمن و زایمان سالم ضروری است. در صورت بروز هر علامت نگران‌کننده مراجعه سریع می‌تواند از عوارض جدی جلوگیری کند.
نکات عملی و توصیه‌ها برای مادران

سخن پایانی

هیچ علامت هشداردهنده‌ای در بارداری نباید نادیده گرفته شود. تشخیص و پیگیری زودهنگام مشکلات بهترین راه برای حفظ سلامت مادر و جنین است. انجام سونوگرافی فوری و دقیق در زمان مناسب می‌تواند از بسیاری عوارض جدی پیشگیری کند و به پزشک امکان می‌دهد اقدامات درمانی لازم را به موقع انجام دهد. این مراقبت‌ها نه تنها جان مادر و جنین را حفظ می‌کنند بلکه آرامش خاطر و اطمینان می‌دهند که بارداری در مسیر سالم، ایمن و بدون خطر پیش می‌رود.
دکتر آلاله رجب‌ زاده بهترین متخصص رادیولوژی و سونوگرافی در لاهیجان با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته و دانش به‌روز انواع سونوگرافی بارداری را با دقت بالا انجام می‌دهند. در این سونوگرافی‌ها سلامت و رشد جنین به‌صورت دقیق بررسی می‌شود تا از روند طبیعی بارداری اطمینان حاصل گردد. برای رزرو نوبت می‌توانید روی دکمه دریافت نوبت کلیک کنید یا با شماره 01342638279 تماس بگیرید.

تهوع خفیف در اوایل بارداری معمول است اما اگر استفراغ و بی‌ اشتهایی شدید باعث کم ‌آبی بدن یا کاهش وزن شود؛ باید به پزشک مراجعه و وضعیت با سونوگرافی و آزمایش‌ها بررسی شود.

گاهی کاهش حرکت به دلیل خواب جنین یا موقعیت مادر است؛ اما اگر بیش از چند ساعت ادامه پیدا کند ممکن است نشانگر کاهش اکسیژن ‌رسانی باشد و باید سریع بررسی شود.

بله؛ حتی در صورتی که مادر پس از زمین خوردن هیچ علامت ظاهری از آسیب یا ناراحتی نداشته باشد، ممکن است جفت، بند ناف یا جنین دچار آسیب‌های داخلی شده باشند که بدون بررسی تصویربرداری قابل تشخیص نیستند.

لیست نظرات

سحر موسوی

من برای سونوگرافی بارداری دومم پیش خانم دکتر رجب‌زاده رفتم. خیلی با حوصله بودن و همه چیز رو دقیق توضیح دادن. از برخوردشون و دقتشون واقعاً راضی بودم.

نیلا رضوانی

من برای سونوگرافی آنومالی رفتم خیلی طول کشید ولی دکتر با حوصله تا آخر بررسی کردن. واقعاً خیال آدم راحت می‌شه وقتی دکتری انقدر دقیق کار می‌کنه.

مائده وطن خواه

از وقتی اومدم پیش خانم دکتر دیگه هیچ‌جا دیگه نرفتم برای سونوگرافی. هم دقتشون بالاست هم جواب‌ها دقیق و واضح توضیح داده می‌شن.


دکتر آلاله رجب زاده - بهترین متخصص رادیولوژی و سونوگرافی لاهیجان