آیا گرفتن عکس دندان در دوران بارداری خطرناک است؟

رادیوگرافی دندان یکی از رایج‌ترین روش‌های تصویربرداری پزشکی است که برای تشخیص مشکلات دهان و دندان به کار می‌رود. این نوع عکس‌برداری با استفاده از اشعه ایکس با دوز پایین انجام می‌شود و اشعه تابیده‌شده عمدتاً محدود به ناحیه فک و دهان است.
از آنجایی که جنین در رحم مادر قرار دارد و فاصله قابل توجهی با ناحیه تصویربرداری دارد، احتمال تابش مستقیم بسیار کم است. علاوه بر این، در همه مراکز درمانی معتبر از پوشش‌های محافظ مانند پیش‌بند سربی برای نواحی شکم و گردن (غده تیروئید) استفاده می‌شود تا حتی مقدار اندکی از اشعه نیز به این نواحی نرسد.
در نتیجه، اگرچه اشعه ایکس ذاتاً می‌تواند در دوزهای بالا برای جنین مضر باشد، اما در رادیوگرافی‌های دندان با رعایت استانداردهای ایمنی، این میزان تابش بسیار ناچیز و بی‌خطر می باشد. با این حال، توصیه می‌شود که پیش از انجام هر نوع رادیوگرافی دندان، به ویژه در دوران بارداری، حتماً با پزشک خود مشورت کرده و این کار تحت نظر پزشک انجام شود تا از ایمنی کامل برای مادر و جنین اطمینان حاصل گردد.

بارداری به سه سه‌ماهه تقسیم می‌شود و از نظر ایمنی، سه‌ماهه دوم (هفته‌های ۱۳ تا ۲۶) بهترین زمان برای انجام اقدامات پزشکی نیمه‌ضروری مانند عکس‌برداری دندان است. زیرا در این دوره، اندام‌های حیاتی جنین تشکیل شده‌اند و خطر ناهنجاری‌های مادرزادی کاهش یافته است.
در سه‌ماهه اول، جنین در مراحل اولیه شکل‌گیری قرار دارد و بیشترین حساسیت را به عوامل خارجی از جمله اشعه ایکس دارد؛ بنابراین بهتر است از انجام رادیوگرافی حتی با دوز پایین اجتناب شود، مگر اینکه کاملاً ضروری باشد.
در سه‌ماهه دوم، بدن جنین به نسبت مقاوم‌تر است و خطرات کاهش می‌یابد، به همین دلیل این بازه زمانی مناسب‌ترین و کم‌خطرترین زمان برای انجام رادیوگرافی دندان محسوب می‌شود.
در سه‌ماهه سوم نیز در صورت وجود درد شدید یا عفونت، انجام عکس‌برداری بلامانع است، اما به دلیل افزایش وزن و حجم شکم مادر و احتمال بروز ناراحتی‌های جسمی، باید با دقت و احتیاط بیشتری انجام شود.
در مجموع، اگرچه خطرات واقعی ناشی از رادیوگرافی‌های دندانی بسیار پایین است، اما زمان انجام آن نقش مهمی در کاهش هرگونه احتمال آسیب دارد.

برای گرفتن بهترین نتایج و اطمینان از سلامت جنین، توصیه می‌شود رادیوگرافی و سونوگرافی را در مراکز معتبر انجام دهید؛ یکی از این مراکز، کلینیک دکتر آلاله رجب زاده بهترین مرکز سونوگرافی بارداری در لاهیجان است که با تجهیزات پیشرفته و کادر تخصصی، خدمات کاملی در زمینه تصویربرداری دوران بارداری ارائه می‌دهد.

اگرچه ترجیح داده می‌شود که هرگونه اقدام غیرضروری در دوران بارداری به تعویق بیفتد، اما در برخی موارد، انجام عکس دندان اجتناب‌ناپذیر است. این شرایط شامل موارد زیر می‌شود:
عفونت یا آبسه دندانی که ممکن است به بافت‌های اطراف سرایت کند.
دندان‌درد شدید یا مداوم که علت آن مشخص نیست.
نیاز به درمان ریشه یا کشیدن دندان برای جلوگیری از پیشرفت آسیب
بررسی شکستگی دندان یا ساختار فک پس از آسیب‌دیدگی
در این موارد، خطر ناشی از عدم تشخیص و درمان به‌موقع می‌تواند بسیار بیشتر از خطر احتمالی ناشی از تابش اشعه باشد.

در صورت لزوم انجام رادیوگرافی، رعایت نکات زیر برای کاهش هرگونه خطر احتمالی بسیار مهم است:
استفاده از پیش‌بند و تیروئید بند سربی: این پوشش‌ها از ورود اشعه به شکم و گردن جلوگیری کرده و از جنین و غده تیروئید محافظت می‌کنند. استفاده صحیح و کامل از این تجهیزات ایمنی در مراکز معتبر اجباری است.
کاهش تعداد عکس‌ها به حداقل مورد نیاز: باید تنها زمانی که کاملاً ضروری است، رادیوگرافی انجام شود و از انجام عکس‌های تکراری یا غیرضروری پرهیز شود.
استفاده از دستگاه های دیجیتال پیشرفته: دستگاه‌های رادیوگرافی دیجیتال جدید دارای دقت بالاتر و دوز تابش کمتر هستند. این امر موجب کاهش قابل‌توجهی در میزان اشعه دریافتی می‌شود.
انتخاب زاویه و ناحیه مناسب برای تصویربرداری: تکنسین باید طوری دستگاه را تنظیم کند که اشعه فقط روی ناحیه مورد نظر متمرکز باشد و کمترین پراکندگی اشعه صورت گیرد.
اطلاع‌رسانی دقیق به دندان‌پزشک در مورد بارداری: حتی اگر مادر در مراحل اولیه بارداری باشد یا هنوز بارداری به‌طور قطعی تشخیص داده نشده باشد، اطلاع‌رسانی ضروری است تا پزشک اقدامات پیشگیرانه لازم را در نظر بگیرد.

با رعایت این موارد، می‌توان ریسک احتمالی را به حداقل رساند و با اطمینان بیشتری به درمان مشکلات دندانی پرداخت.

نادیده‌گرفتن مشکلات دندانی نه‌تنها سلامت مادر را به خطر می‌اندازد، بلکه می‌تواند پیامدهای نگران‌کننده‌ای برای جنین نیز به‌دنبال داشته باشد:
گسترش عفونت‌های دهانی به بخش‌های عمیق‌تر بدن مانند استخوان فک، لثه و حتی جریان خون، که در موارد حاد ممکن است به عفونت گسترده‌ای در بدن ایجاد شود که به آن سپسیس یا عفونت خونی می‌گویند.
افزایش احتمال زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن پایین، که ناشی از واکنش‌های التهابی شدید یا استرس‌های جسمی و روحی ناشی از درد مزمن دندانی است.
کاهش کیفیت تغذیه به دلیل درد و ناراحتی هنگام غذا خوردن، که می‌تواند منجر به دریافت ناکافی مواد مغذی ضروری برای رشد سالم جنین شود.
پیچیده‌تر شدن درمان‌های دندانی در آینده در صورت تعویق رسیدگی، که ممکن است نیازمند مداخلات تهاجمی‌تری نظیر عصب‌کشی یا جراحی باشد.
اختلال در خواب، اضطراب و تنش روانی به دلیل دردهای مداوم، که تأثیر منفی مستقیم بر روند طبیعی بارداری خواهد داشت.
بنابراین، اگر دندان‌پزشک انجام عکس دندان را برای تشخیص و درمان ضروری بداند، با رعایت تدابیر ایمنی و محافظتی، نباید آن را به تعویق انداخت.

عکس‌برداری دندان در دوران بارداری، در صورتی که ضرورت پزشکی داشته باشد و تمامی نکات ایمنی رعایت شود، یکی از روش‌های کاملاً امن و بدون خطر برای مادر و جنین محسوب می‌شود. ترس از تابش اشعه نباید باعث شود که درمان‌های ضروری به تعویق بیفتد؛ زیرا مشکلات دهانی درمان نشده می‌توانند سلامت مادر و جنین را به خطر بیندازند و عوارض جدی ایجاد کنند.
بنابراین، همیشه پیش از انجام هرگونه تصویربرداری یا درمان دندانی در دوران بارداری، با دندان‌پزشک و متخصص زنان مشورت کنید تا برنامه درمانی متناسب با شرایط شما تنظیم شود.
تصویربرداری پزشکی دکتر آلاله رجب زاده با امکانات پیشرفته و تجهیزات به‌روز، خدمات دقیق و ایمن رادیوگرافی و تصویربرداری پزشکی را ارائه می‌دهد. این کلینیک با رعایت استانداردهای بالا، محیطی مطمئن و آرام برای مادران باردار فراهم کرده است تا بتوانند با اطمینان کامل و آرامش خاطر، خدمات تصویربرداری خود را دریافت کنند. برای رزرو نوبت، می‌توانید از طریق دکمه دریافت نوبت اقدام کنید یا با شماره 01342638279 تماس بگیرید.

منابع
berlindental
dentalhealthsociety